Donderdag 24 mei 2012

Vroeg op. Ik moet op tijd in Utrecht zijn. Ik ben als eerste beneden. Steek de kaarsjes aan voor Guusje. Op tafel liggen kaartjes. Meer dan zeventig. Het is niet mogelijk om iedereen persoonlijk te bedanken. Kaartjes, blogreacties, bloemen, e-mails, tweets, cadeautjes, facebookberichten en ook goede gesprekken. Elke vorm van steun is welkom. Mensen kunnen veel betekenen voor andere mensen. Alleen door even te laten weten: ik denk aan jou. De kracht van aandacht.

Gistermiddag hadden de leerlingen uit Guusjes klas de mogelijkheid om een bloem te brengen en een ballon op te laten. Bijna al haar klasgenootjes zijn op bezoek geweest. Ik krijg e-mails van mensen die als kind een klasgenoot verloren. De confrontatie met de onomkeerbaarheid van de dood hakt erin. Nooit meer samen lachen. Nooit meer samen ruzie. Nooit meer.

Fijn dat er social media zijn. Als ik terugkijk naar gisteren, besef ik dat alle activiteiten geen originele ideeën zijn. Lotgenoten gaven aan: maak een programma voor Guusjes geboortedag. Laat de dag je niet overkomen. Uit alle ongevraagde adviezen hebben we voor ons de beste activiteiten eruit gepikt.

Ik vraag me af hoe de belangstelling voor Guusjes geboortedag in de toekomst zal zijn. Ik hoor het van lotgenoten. Na het overlijden van hun kind. Familie en vrienden zeggen: we zullen er altijd voor jullie zijn. Enkele jaren later is het stil. Heel stil soms bij ouders op de geboorte- en sterfdag van hun kind. Verlies wordt in stilte, eenzaam gedragen. Misschien is het moeilijk om te zien dat verdriet niet weggaat. Het leven gaat door. Maar wat is dat dan: het leven gaat door? Wel spreken over je levende kinderen. Niet over je dode kinderen. Ze horen er allemaal bij. Hieronder een schilderij uit de 17^e eeuw. Vijf overleden kinderen zijn engelen in de lucht. Ze zijn aanwezig. Op het familieportret.

Ik ben blij, als ik weer thuis ben. Het is heet. Omkleden in zomeroutfit. Janneke klaagt. Waarom dit weer? De mussen vallen van het dak. Ik zeg dat afzien bij de examens hoort.

Het is gezellig aan tafel. Er wordt veel gelachen. Bijvoorbeeld om het meisje dat dacht dat Lisa en Hans een stelletje waren. Na het avondeten willen onze kinderen een ijsje. Yvonne heeft een assortiment ingeslagen.

Janneke studeert, Lisa en Hans naar scouting, Anton naar judo, Loes een boswandeling samen met Yvonne en mij. Een gezellig gezin. Van de buitenkant zou je niet zeggen dat we verdriet hebben. We hebben de keuze: blijven hangen in onmogelijkheden of gaan voor onze mogelijkheden. We kiezen voor het laatste. Toch is het niet makkelijk. Guusjes geboortedag geeft ons een goed gevoel. We maken er samen met anderen het beste van. Ik weet dat Guusje nooit meer terugkomt. Hoewel beseffen nog niet altijd tot me doordringt. Ik laat het maar rustig gebeuren. Zolang ik de steun van anderen ervaar, voel ik me gedragen.